Roemenië algemeen
Land en inwoners
De Amerikaanse publicist Robert D. Kaplan beschrijft tijdens zijn Balkanreizen in de jaren 80 dat de Roemenen er Italiaans uitzien, maar de gelaatsuitdrukking hebben van Russische boeren. Een bouwstijl die doet denken aan Frankrijk en Midden-Europa, met een dienstverlening en de omstandigheden die je vooral in Afrika tegenkomt. Later schrijft Kaplan dat Roemenië wat hem betreft tot de fascinerendste landen behoort.
☛ Ligging
☛ Bevolking
☛ Minderheden
☛ Economie
☛ Referenties
Ligging
Roemenië heeft een omvang van bijna zes keer de oppervlakte van Nederland en ruim zeven keer de oppervlakte van België. De afstand van Amsterdam naar de hoofdstad Boekarest is hemelsbreed 1785 kilometer. De bestuurlijke indeling bestaat uit 41 districten (județe). «
Bevolking
Roemenië is samen met de Republiek Moldavië het enige land binnen het voormalige Oostblok met een overwegend Romaanse taal en cultuur. Het land heeft een bevolking van 20,1 miljoen inwoners (Institutul Naţional de Statistică [INS], 2013). Naar schatting wonen er meer dan drie miljoen Roemenen in het buitenland. De meeste Roemenen in diaspora wonen in Spanje en Italië. De meerderheid van de Roemenen is lid van de Roemeens-orthodoxe Kerk. Hoewel het wekelijks kerkbezoek niet hoog is, speelt religie in het dagelijks leven van veel Roemenen een belangrijke rol. «
Minderheden
Hoewel Roemenië niet meer zo kosmopolitisch is als tot aan de laatste Wereldoorlog, heeft het land ook nu nog een etnisch heterogene bevolking. Naast omvangrijke groepen Roma, betreft het een grote Hongaarse gemeenschap, die vooral in Transsylvanië woont. De relatie tussen de Hongaren en Roemenen is overwegend moeizaam. De Hongaren zijn onderverdeeld in verschillende etnische groepen. De Szekler (Székely) wonen in het Szeklerland (Székelyföld). In de districten Harghita en Covasna vormen zij de meerderheid van de bevolking. De Szekler zijn overwegend protestant-christelijk. De Csángò's vormen een andere etnisch Hongaarse groep. Zij leven oostelijker dan de Szekler (landstreek Moldavië) en zijn rooms-katholiek.
De Duitstalige gemeenschappen van Transsylvanië (Saksen) en van de Banaat (Schwaben) zijn na 1945 sterk in omvang afgenomen. In 2011 bestaat de Duitstalige minderheid nog uit 36.034 personen (INS, 2013).
In de negentiende eeuw hebben Tsjechische kolonisten uit Bohemen in Roemenië zes dorpen gesticht. De dorpen liggen in het Banater Gebergte aan de Donau (district Caraș-Severin). Het belangrijkste dorp is Sfânta Helena. Direct na de Tweede Wereldoorlog en na de omwenteling in 1989 zijn veel etnisch Tsjechen naar Tsjechië geëmigreerd. In 2004 wonen er naar schatting nog 2000 nazaten van de Tsjechische kolonisten in Roemenië. Zij leven van de traditionele landbouw en het toerisme en spreken een archaïsche variant van het Tsjechisch (Radio Praha, 2006).
In een aantal dorpen in de Donaudelta (district Tulcea, landstreek Dobroedzja) wonen Lipovenen.
Zij zijn de nazaten van Russen die in de zeventiende eeuw hun land ontvluchtten na een schisma in de orthodoxe kerk (Duyvendijk, 2003).
In de Dobroedzja leeft ook een islamitische gemeenschap van Turkse afkomst. Tot slot wonen er vooral in de landstreek Boekovina in het noordoosten van Roemenië nog Oekraïners.
Tot de overige groepen die historisch gezien deel uitmaken van de bevolking in Roemenië behoren Armeniërs en Joden.
Beide bevolkingsgroepen zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog en in de communistische periode sterk in omvang afgenomen.
Nergens in Europa zijn nog zoveel tradities bewaard gebleven als op het Roemeense platteland. Dit geldt vooral voor het district Maramureș. «
Economie
Roemenië is sinds 1 januari 2007 lid van de Europese Unie. Het land heeft een van de snelst groeiende economieën van de EU en is aantrekkelijk voor buitenlandse investeerders. De hoofdstad Boekarest is met 1,8 miljoen inwoners een zogenaamde primate city en overschaduwt de andere steden van het land op politiek en economisch gebied ruimschoots. Er zijn meerdere steden met ongeveer driehonderdduizend inwoners. De economisch en cultureel belangrijkste steden van deze groep zijn Timişoara, Constanţa, Iaşi en Cluj Napoca. De steden Braşov en Sibiu zijn nog iets kleiner, maar behoren economisch gezien wel tot de welvarendste van het land.
Het verschil tussen de steden en het omringende platteland is enorm. De steden vormen - ook als gevolg van een steeds beter opgeleide en Engels sprekende bevolking - een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ondermeer callcenters en bedrijven op het gebied van de Informatie Technologie. Daarnaast is Roemenië binnen de EU een belangrijke speler op het gebied van schone energie en is de omvang van de autoproductie sterk toegenomen. Op het platteland echter leeft een groot deel van de agrarische bevolking nog min of meer zelfvoorzienend. De gemiddelde bedrijfsomvang behoort tot de kleinste in Europa. Het landbezit is sterk versnipperd en veel boeren beschikken niet of nauwelijks over moderne landbouwwerktuigen. Ook het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen is vaak beperkt. Dit is niet alleen maar nadelig. Het land geldt steeds vaker als exporteur van biologische producten.
De capaciteit van de Roemeense infrastructuur is sterk achtergebleven bij de toegenomen verkeersintensiteit. Er wordt daarom geïnvesteerd in de aanleg van nieuwe snelwegen en het moderniseren van de spoorwegen. «
Referenties
Bos, J.W. (2001), Roemenië, Koninklijk Instituut voor de Tropen, KIT, Amsterdam.
Duyvendijk, van, M. (2003), Ook de honden eten vis, Ablak, Tijdschrift over Centraal-Europa en de Balkan, Oost-Europa Instituut, Universiteit van Amsterdam, jaargang 8, nummer 2, p16-19.
Halasová, S. & Rosenzweig, A. (Producer). (1 augustus 2006). Radio Praha (audio podcast). Retrieved from http://www.radio.cz/en/section/special/czech-community-in-romania-struggles-to-survive.
Kaplan, R.D. (1999), Balkanschimmen: Een reis door de geschiedenis, Het Spectrum, Utrecht, p147.
Institutul Naţional de Statistică Recensământul - Recensământul Populației și al Locuințelor - 2011. «