Roemenië algemeen
Topografie van de Karpaten
De Karpaten (Carpaţii) vormen de ruggengraat van het Roemeense landschap. Het bergmassief is ruim 1400 kilometer lang en is daarmee langer dan de Alpen. Een belangrijk deel van de Karpatenboog ligt op het grondgebied van Roemenië, maar het hoogste punt (+2655 meter) ligt in Slowakije.
☛ Algemene indeling ☛ Westelijke Karpaten ☛ Oost-Karpaten
☛ Zuidelijke Karpaten ☛ Carpații Occidentali
☛ Transsylvaanse plateau
☛ Referenties
Algemene indeling
De Karpatenboog wordt - in de richting van de wijzers van de klok - als volgt onderverdeeld: de Westelijke Karpaten, Oost-Karpaten, Zuidelijke Karpaten en Carpații Occidentali. In de oksel van de Karpatenboog ligt het Transsylvaanse plateau. De gebieden worden weer onderverdeeld in groepen en deelgebergten*. «
Westelijke Karpaten
De Karpatenboog begint in de historische binnenstad van Bratislava aan de Donau. De Slowaakse bergen strekken zich uit in noordoostelijke richting en nemen snel in hoogte toe. De Gerlachovský štít (+2655 meter) in de Hoge Tatra is de hoogste berg van de gehele Karpaten. Alle heuvels en bergen in Slowakije behoren tot de Karpaten. De bergen lopen parallel aan de bergruggen van de Poolse Karpaten in het noorden en de Hongaarse Karpaten in het zuiden. «
Oost-Karpaten (Carpații Orientali)
In het oosten van Polen en Slowakije gaat de Karpatenboog verder onder de naam Oost-Karpaten. In Oekraïne buigen de bergketens richting het zuiden. Het Poolse en Oekraïense deel van de Oost-Karpaten wordt ook wel de Woudkarpaten genoemd. De Hoverla (+2061 meter) is de hoogste berg van de Woudkarpaten en vormt tegelijkertijd het hoogste punt van Oekraïne.
Op Roemeens grondgebied hebben de Oost-Karpaten een noord-zuid oriëntatie.
De Roemenen noemen deze bergen Carpații Orientali, waarvan Varful Pietrosu (+2303 meter) in Munții Rodnei de hoogste top is.
De regio Maramureș wordt begrensd door Munții Maramureș in het noorden en Munții Țibleș in het zuiden.
Munții Hășmaș - met het bekende Lacul Roșu en de spectaculaire kloof van Bicaz - bestaat uit kalksteen.
De binnenboog van de Oost-Karpaten bestaat voornamelijk uit stollingsgesteente.
In Munții Harghita ligt Lacul Sfânta Ana, het enige vulkaanmeer van Roemenië.
De rotsen van Masivul Ciucaș bestaan voornamelijk uit conglomeraten. «
Zuidelijke Karpaten (Carpații Meridionali)
Voor de stad Brasov buigen de Karpaten richting het westen. De bergen hebben nu een oost-west oriëntatie.
De Zuidelijke Karpaten worden ook wel de Transsylvanische Alpen genoemd. De Roemenen spreken van Carpații Meridionali.
Hier liggen de indrukwekkendste bergketens van het land.
Munţii Bucegi is onder andere bekend van de Sfinx, een toeristische rots.
Het deelgebergte Piatra Craiului bestaat uit een steile kalksteenrug met een hoogte tot +2238 meter.
Varful Moldoveanu (+2544 meter) in Munții Făgăraș is de hoogste berg van Roemenië.
Samen met Munții Bucegi wordt dit deelgebergte het meest door buitenlandse toeristen bezocht.
In Munții Retezat leeft een aanzienlijk deel van de Roemeense populatie bruine beren (Ursus arctos).
Ook ligt in dit deelgebergte Lacul Bucura, het grootste gletsjermeer van Roemenië.
De driehoek met de deelgebergten Munții Retezat, Munții Ţarcu en Munții Godeanu is bedekt met het grootste aaneengesloten oorspronkelijk bos van Europa (uitgezonderd Rusland).
Munții Mehedinți en Valea Cernei vormen een karstlandschap met diepe rivierkloven, grotten en kalksteenplateaus. «
Carpații Occidentali
In het westen van Roemenië liggen de Carpații Occidentali. Lungu (2003) onderscheidt hier twee groepen: het Banater Gebergte en Munții Apuseni.
De eerste groep bestaat uit het Banater Gebergte (Munţi Banatului). De deelgebergten binnen deze groep behoren tot het middelgebergte (lager dan +1500 meter).
De deelgebergten Munții Locvei en Munții Almăj grenzen aan de Donau.
De rivier heeft zich diep in het bergmassief ingesneden en vormt de grens tussen de Karpaten en de Balkan (Földvary, 1988).
Deze langste rivierkloof van Europa (Lungu, 2003) is bekend onder de naam IJzeren Poort (Porțile de Fier).
De noordoever van de Donau vormt uiteindelijk zowel het begin- als het eindpunt van de Karpatenboog en scheidt deze van de Alpen en de Balkan.
Ten noorden van Munții Locvei en Munții Almăj liggen de deelgebergten Munții Semenic en Munții Poiana Ruscă.
Het dal van de Mureș vormt de scheiding tussen het Banater Gebergte en Munții Apuseni.
De tweede groep wordt gevormd door Munții Apuseni, waarvan Varful Bihor (+1849 meter) het hoogste punt is.
In de eerste editie van de Bosatlas uit 1877 heet deze groep het Zevenburgsch Ertsgebergte, een naam die in het huidige Nederlands niet meer wordt gebruikt.
Het gebied was voor de Romeinen al belangrijk vanwege de goudwinning (Roșia Montană).
Een aantal deelgebergten is rijk aan karstverschijnselen. Dat zijn geomorfologische elementen die ontstaan door het (chemisch) verweren van kalksteen.
In Munții Trascăului ligt Lacul Ighiel, het grootste karstmeer van Roemenië (Pop et al., 2010).
Ook het karstplateau Padiş - dat een centrale ligging heeft in het Bihorgebergte (Munții Bihor) - heeft karakteristieke elementen van het karstlandschap.
Een van de talrijke karstelementen is Poiana Ponor, een schoolvoorbeeld van een polje. «
Transsylvaanse plateau
Omsloten door de Oost-Karpaten, de Zuidelijke Karpaten en Munții Apuseni ligt het Transsylvaanse plateau. Omdat het plateau is ingesloten door de hoger gelegen bergketens wordt het ook wel een bekken genoemd. In de eerste editie van de Bosatlas heet dit gebied het Zevenburgsch Hoogland, waarmee het hoogste deel van het bekken (+700 meter) wordt bedoeld. De Roemenen noemen dit hoogland Târnava Mare of Podisul Târnavelor. De biodiversiteit is in dit gebied uitzonderlijk hoog. «
*In de beschrijving op deze pagina worden niet alle groepen en deelgebergten van de Karpaten genoemd.
Referenties
Bos, P. R. (1877), Bos' Schoolatlas der geheelde aarde, Groningen: J.B. Wolters.
Földvary, G. Z. (1988), Geology of the Carpathian region, Singapore: World Scientific, p75.
Lungu, M. (2003), Constanța: Atlas Geografic, Constanța: Editura Steaua Nordului.
Pop, A. et al. (2010), Physico-Chemical Characteristics of the Karst Lake Ighiu (Romania), Cluj Napoca: UBB Cluj. «